Written by admin on April 28, 2025. Posted in poradnik emigranta.

Dokumenty i legalizacja pobytu w USA dla Polaka

Wstęp

Witamy serdecznie na portalu PolonAds.com – miejscu, które wspiera Polonię w USA! Przyjazd do Stanów Zjednoczonych wiąże się z koniecznością załatwienia wielu formalności. W tym artykule krok po kroku wyjaśniamy, jak uzyskać najważniejsze dokumenty: Social Security Number (SSN), Employment Authorization Document (EAD), stanowe prawo jazdy oraz jak otworzyć konto bankowe w USA. Informacje oparte są na obowiązujących przepisach (stan na rok 2025) i oficjalnych źródłach.

Numer Social Security (SSN)

Numer Social Security (SSN) to 9-cyfrowy identyfikator podatkowo-ubezpieczeniowy niezbędny do pracy, rozliczania podatków i korzystania z usług federalnych. Jeśli przyjechałeś do USA jako stały rezydent (posiadasz wizę imigracyjną lub zieloną kartę) i wnioskowałeś o SSN jeszcze w konsulacie, urząd SSA wyśle kartę pocztą na Twój adres w USA – zazwyczaj w ciągu około 3 tygodni od przyjazdu . Jeśli nie wnioskowałeś wcześniej (np. masz wizę pracowniczą lub studencką), musisz złożyć wniosek osobiście w lokalnym biurze Social Security po przyjeździe.

Wymagane dokumenty: Aktualny paszport zagraniczny oraz dokument potwierdzający status imigracyjny (np. karta stałego rezydenta – Form I-551, formularz I-94 z ważną wizą, tymczasowy dokument I-766/EAD lub pieczątka z pozwoleniem na pracę) . Dla studentów J‑1/J‑2 niezbędny jest dodatkowo formularz DS-2019, dla studentów F-1 albo M-1 – formularz I-20 z pieczęcią DSO. Biuro SSA może poprosić o wypełnienie formularza SS-5 (wniosek o wydanie karty Social Security).
Procedura: Udaj się do najbliższego biura SSA (najlepiej umów wizytę online, aby skrócić czas oczekiwania). Przed wizytą odczekaj 10–14 dni od daty wjazdu, aby dane z wizy zarejestrowały się w systemach. Na miejscu urzędnik zweryfikuje Twoje dokumenty i złoży wniosek. Usługa jest bezpłatna.
Czas oczekiwania: Karta SSN powinna dotrzeć pocztą w ciągu 2–3 tygodni od złożenia wniosku . Jeśli nie otrzymasz jej w tym terminie, skontaktuj się z urzędem SSA, podając swoje dane i dowód złożenia wniosku.

Dla imigrantów (stałych rezydentów) obowiązuje uproszczona procedura – jeśli w czasie składania wniosku wizowego odpowiedziałeś „TAK” na pytanie o SSN, po przyjeździe karta zostanie wysłana automatycznie i nie musisz odwiedzać urzędu .

Employment Authorization Document (EAD)

Employment Authorization Document (EAD, nazywany też „work permit”) to karta wydawana przez USCIS potwierdzająca prawo do pracy na czas określony. EAD potrzebujesz, jeśli twój status w USA nie automatycznie uprawnia do zatrudnienia (np. nie masz jeszcze green card ani wizy pracowniczej). Ubiegasz się o EAD składając Formularz I-765 (Application for Employment Authorization) do USCIS.

Kto potrzebuje EAD: Przykładowo – osoby z zaległym wnioskiem o zieloną kartę (I-485), ubiegające się o azyl, posiadające tymczasowy status (np. TPS) lub będące w określonych kategoriach imigracyjnych (np. niektóre wizy K-1/2, V-1/2, T-1, U-1) . Studenci F-1 mogą uzyskać EAD przy programach OPT/CPT, a małżonkowie wiz H-4, L-2 czasami mają prawo ubiegać się o EAD. Nie musisz składać wniosku o EAD, jeśli posiadasz stały pobyt (zielona karta sam w sobie jest dowodem uprawnień do pracy) lub masz wizę pracowniczą H-1B, L-1, O itp. (w tych przypadkach prawo do pracy wynika bezpośrednio z wizy) .
Jak aplikować: Wejdź na stronę USCIS i pobierz Form I-765. Wypełnij go, określając odpowiednią kategorię (np. C09 – oczekujący na I-485) i dołącz wymagane dokumenty (kopie formularza I-94, paszportu, fotografie itp. – szczegóły w instrukcji do I-765). Do większości wniosków trzeba uiścić opłatę (~410 USD, choć są wyjątki i zwolnienia). Po złożeniu formularza pocztą USCIS wyśle Ci potwierdzenie przyjęcia wniosku i datę rozprawy (ew. interview).
Ważność dokumentu: EAD jest wydawany na określony okres (zwykle 1–2 lata, zależnie od kategorii). W listopadzie 2023 USCIS zwiększył maksymalny okres ważności do 5 lat dla niektórych kategorii (np. azylantów, uchodźców, osób oczekujących na dostąpienie statusu azylanta czy na zmianę statusu) . Po upływie ważności możesz ubiegać się o odnowienie EAD, składając ponownie I-765, najlepiej do 6 miesięcy przed wygaśnięciem aktualnego. Wszystkie szczegóły o zasadach i kategoriach dostępne są na stronie USCIS .

Prawo jazdy stanowe

W Stanach Zjednoczonych prawo jazdy wydaje się na poziomie stanowym. Procedury i wymagane dokumenty różnią się w zależności od stanu. Poniżej opisujemy zasady uzyskania prawa jazdy w czterech najpopularniejszych stanach dla Polonii: Nowym Jorku, Illinois, Kalifornii i Florydzie. We wszystkich tych stanach legalnie przebywający obcokrajowcy mogą uzyskać prawo jazdy, choć niektóre zezwalają także na wydawanie licencji osobom bez dokumentów.

Nowy Jork

W Nowym Jorku od 2019 r. działa tzw. Green Light Law, która umożliwia uzyskanie standardowego prawa jazdy każdemu mieszkańcowi powyżej 16. roku życia – niezależnie od statusu imigracyjnego .

Dokumenty: Aby złożyć wniosek, musisz przedstawić zestaw dokumentów (łącznie co najmniej 6 punktów) potwierdzających tożsamość, datę urodzenia i zamieszkanie w stanie Nowy Jork. Przydatne będą np. ważny paszport (zagraniczny), akt urodzenia, dowód zameldowania w NY (rachunki za media, umowa najmu, wyciąg bankowy) . Nie jest wymagane posiadanie numeru SSN ani zezwolenia na pracę – w razie braku SSN składa się stosowne oświadczenie pod przysięgą .
Egzaminy: Proces jest standardowy: najpierw zdajesz test pisemny z przepisów drogowych (dostępny w wielu językach), otrzymujesz pozwolenie ucznia (learner permit), a następnie po okresie nauki (np. co najmniej 50 godzin jazdy pod nadzorem) przystępujesz do praktycznego road test (egzaminu praktycznego) .
Opłaty i uwagi: Opłata za wydanie prawa jazdy w NY wynosi od ok. 64,50 do 107,50 USD, w zależności od rodzaju i terminu ważności dokumentu . Uzyskane prawo jazdy będzie oznaczone jako „Not for Federal Purposes” – co oznacza, że po wejściu w życie przepisów Real ID (od 7 maja 2025 r.) nie posłuży do wstępu na pokład samolotu na lotach krajowych ani do wjazdu do niektórych budynków rządowych .

Illinois

Od 1 lipca 2024 r. Illinois zniosło specjalne prawo dla odwiedzających (TVDL) i teraz pozwala każdemu mieszkańcowi (także imigrantom bez dokumentów) na wyrobienie standardowego prawa jazdy lub dowodu osobistego .

Kto może się ubiegać: O prawo jazdy mogą ubiegać się m.in. posiadacze EAD, karty LPR (zielona karta), osoby z dokumentami DACA, a także osoby legalnie przebywające na studenckich wizach F-1/F-2 z prawem do pracy (OPT) . W praktyce umożliwiono także uzyskanie licencji osobom uprzednio kwalifikującym się do TVDL, w tym także nieudokumentowanym imigrantom .
Dokumenty i testy: Na egzamin należy zgłosić się osobiście do lokalnego biura Illinois DMV. Wymagane dokumenty to ważny paszport (lub paszport z pieczątką wizy) oraz dowód rocznego zamieszkania w Illinois (np. rachunki lub umowa najmu). Należy także przedstawić potwierdzenie ubezpieczenia auta i inne dokumenty określone przez stan (szczegóły na stronach ILSOS). Kandydaci na kierowcę zdają wizję, test pisemny i praktyczny (za kierownicą).
Opłaty: Opłata licencyjna jest niska – np. egzamin i wydanie prawa jazdy dla osoby po raz pierwszy kosztuje około 30 USD (dla porównania – wcześniej tymczasowe zezwolenie TVDL kosztowało 30 USD) .

Kalifornia

W Kalifornii od 2015 r. obowiązuje Assembly Bill 60 (AB-60), który pozwala każdemu mieszkańcowi Kalifornii – również osobom nie mogącym udokumentować legalnej obecności – na zdobycie prawa jazdy . Ważne jest jednak, aby udowodnić swoją tożsamość i fakt zamieszkiwania w stanie.

Dokumenty: Podobnie jak w NY, musisz przedstawić dwa dowody tożsamości (np. zagraniczny paszport, konsularna karta ID) oraz dwa dowody zamieszkania w Kalifornii (rachunki, umowa najmu, itp.) . Portret z paszportu, europejskie prawo jazdy czy inne zagraniczne dokumenty są akceptowane jako dowód tożsamości. Nie wymaga się posiadania SSN – zamiast niego można przedstawić zaświadczenie o jego braku.
Egzaminy: Proces jest analogiczny: najpierw pisemny egzamin z przepisów ruchu drogowego, a następnie praktyczny „road test” . Kalifornijski test pisemny dostępny jest w kilkudziesięciu językach, także po polsku.
Opłaty: Opłata za nowe prawo jazdy w Kalifornii to standardowo około 38 USD za aplikację plus opłata egzaminacyjna (w sumie kilkadziesiąt dolarów) . Dokument uzyskany na podstawie AB-60 nie jest REAL ID (będzie miał adnotację “ID not valid for federal purposes”), więc nie będzie honorowany jako dokument tożsamości przy wjazdach na pokład samolotów USA po 7 maja 2025 r. i przy wejściu do niektórych obiektów federalnych.

Floryda

Na Florydzie procedury są bardziej restrykcyjne niż w powyższych stanach. Tutaj obcokrajowiec może uzyskać prawo jazdy tylko w sytuacji, gdy posiada ważny status imigracyjny i udowodni go urzędnikom DMV.

Dokumenty: Do biura Florida Highway Safety and Motor Vehicles (FLHSMV) należy przynieść Primary Identification – np. ważny paszport ze stemplem wjazdu i formularz I-94 albo ważną kartę imigracyjną (zieloną kartę) . Osoby z wizą pracowniczą mogą użyć formularza I-766/EAD. Dodatkowo wymagane jest potwierdzenie nazwiska w US Social Security Administration (np. karta SSN, formularz W-2) – jeśli nie posiadasz SSN, musisz przedstawić tzw. Ineligibility Letter z SSA lub inne dopuszczone dokumenty . Na koniec trzeba okazać dwa dokumenty potwierdzające adres zamieszkania na Florydzie (rachunki, umowa najmu, itp.) .
Egzamin i wynik: Po dostarczeniu dokumentów zostanie wydany tymczasowy papierowy permit (bez zdjęcia) ważny 60 dni. Oryginalne prawo jazdy (ze zdjęciem) wyśle później pocztą FLHSMV, zwykle na okres wskazany w dokumentach imigracyjnych (maksymalnie do 4 lat) . Pomiędzy otrzymaniem permitu a wydaniem karty nie zdaje się oddzielnych testów – jednak zazwyczaj potrzeba zdać pisemny i praktyczny egzamin, jeśli jest to pierwsze wydanie licencji. Gdyby urząd nie potwierdził legalności Twoich dokumentów, otrzymasz pismo z odmową .

Konto bankowe w USA

Założenie konta w amerykańskim banku ułatwi codzienne życie (wypłaty, płatności, przelewy). Wymagane dokumenty różnią się w zależności od banku, ale zwykle są to: ważny dokument tożsamości ze zdjęciem (np. paszport), numer identyfikacji podatkowej oraz dowód adresu. Ważne uwagi:

SSN czy ITIN: Choć wiele osób sądzi, że do konta trzeba SSN, to nie jest to regułą. Przykładowo Bank of America deklaruje, że nie wymaga SSN do otwarcia konta . Zamiast tego można przedstawić inny numer podatkowy (np. przydzielony przez IRS ITIN – Individual Taxpayer Identification Number) oraz dwa dokumenty tożsamości. Zwykle trzeba także podać adres w USA i np. zagraniczny adres zamieszkania .
Co przedstawić: Banki zazwyczaj wymagają: dokumentu tożsamości (ważny paszport, karta wizy z USA itp.), dokumentu potwierdzającego adres (rachunek za prąd, umowa najmu, wyciąg z banku etc.) oraz – jeśli masz – numer SSN lub ITIN. Bank of America podaje przykładowe akceptowalne dowody tożsamości (paszport zagraniczny, konsularne ID, wiza USA) i adresu (rachunki, umowy) . PNC Bank w poradniku potwierdza, że nieobcokrajowcy bez SSN również mogą założyć konto, korzystając alternatywnie z ITIN i przedstawiając odpowiednie dokumenty .
Procedura: Najlepiej umówić się na spotkanie w oddziale banku. Przynieś wszystkie wymagane dokumenty. Część banków pozwala też złożyć wniosek online (zwłaszcza jeśli masz już ITIN). Po otwarciu konta otrzymasz kartę debetową oraz dostęp do bankowości internetowej. Zadbaj, by rozumieć opłaty miesięczne i warunki prowadzenia rachunku – informacje te znajdziesz na stronach banków.

Zakończenie

Dziękujemy za zapoznanie się z naszym przewodnikiem! Mamy nadzieję, że pomocne informacje ułatwią Ci załatwienie formalności i sprawną integrację w nowym miejscu. Zachęcamy do korzystania z serwisu PolonAds.com – tutaj znajdziesz porady, aktualności i polecane ogłoszenia dla Polaków w USA. Powodzenia i bezpiecznej jazdy!

Polecane ogłoszenia

Praca: Oferty zatrudnienia w różnych branżach (IT, budownictwo, medycyna, usługi itp.) – sprawdź najnowsze ogłoszenia dla imigrantów.
Nieruchomości: Mieszkania i domy do wynajęcia/kupna w miastach z dużą Polonią (Nowy Jork, Chicago, Los Angeles, Miami).
Usługi i firmy: Polecane usługi dla Polonii – biura tłumaczeń, poradnictwo prawne, firmy przeprowadzkowe, szkoły językowe.
Motoryzacja: Auta na sprzedaż, wypożyczalnie samochodów, oferty transportu – aby Twoja amerykańska podróż była wygodniejsza.

Zapraszamy do regularnego odwiedzania PolonAds.com – publikuj własne ogłoszenia i korzystaj z zasobów stworzonego przez Polonię dla Polonii serwisu!

Źródła: Informacje opracowano na podstawie stron SSA, USCIS oraz oficjalnych serwisów stanowych DMV i innych materiałów rządowych.

Hits: 72