Poradnik PolonAds.com: Transport publiczny, samochód i prawo jazdy w USA

Witamy w poradniku portalu PolonAds.com! Jeśli przyjeżdżasz do USA, warto poznać zasady komunikacji miejskiej, kupna auta, ubezpieczeń i uzyskania prawa jazdy. Poniżej znajdziesz praktyczne informacje o najważniejszych systemach transportu publicznego w USA (Nowy Jork, Chicago, Los Angeles, Miami), wskazówki jak kupić używane auto i je ubezpieczyć oraz jak zdobyć stanowe prawo jazdy w NY, IL, CA i FL.

Transport publiczny w największych miastach USA

• Nowy Jork (NYC) – Mieszkańcy i turyści korzystają z systemu OMNY, który umożliwia bezdotykowe płatności kartą, telefonem lub specjalną kartą OMNY . Standardowy bilet na metro lub autobus kosztuje $2.90, a każda dodatkowa podróż powinna się zmieścić w tygodniowym limicie (po 12 przejazdach taryfa jest darmowa) . Kartę OMNY można kupić lub doładować w maszynach biletowych na stacjach i w wybranych sklepach.
  
  

• Chicago (IL) – System Ventra pozwala kupić plastikową kartę Ventra lub jednorazowy bilet Ventra Ticket na przejazdy autobusami i pociągami „L”. Podstawowa stawka za bilet to $2.50 (pociąg) lub $2.25 (autobus), a za ulgowy $1.25 lub $1.10 .  Doładowanie Ventra lub zakup biletów czasowych (1-, 7-, 30-dniowych) można zrobić online, w aplikacji Ventra lub w kioskach na stacjach CTA . Przejazdy z Ventra umożliwiają bezpłatne przesiadki (do 2 dodatkowych przejazdów w 2 godz. od pierwszego skasowania) .
  
  

• Los Angeles (CA) – System TAP obsługuje autobusy i metro (podmiejską kolej). Bilet jednorazowy kosztuje $1.75, co obejmuje darmowe przesiadki w ciągu 2 godz. od skasowania karty . TAP wprowadził „fare capping”: użytkownicy płacą maksymalnie $5 dziennie lub $18 tygodniowo – po osiągnięciu limitu dalsze przejazdy w tym okresie są bezpłatne . Kartę TAP można kupić na stacjach metra, online lub w wybranych sklepach, a doładować przez aplikację TAP Mobile lub automaty na stacjach.
  
  

• Miami (FL) – Transport w aglomeracji Miami opiera się na kartach EASY Card/Ticket. Pojedynczy przejazd autobusem Metrobus lub kolejką Metrorail kosztuje $2.25 . Kartę EASY Card lub papierowy EASY Ticket nabywa się na stacji lub przez aplikację GO Miami-Dade Transit. Płacąc kartą zbliżeniową obowiązuje dzienny limit $5.65 za dowolną liczbę przejazdów . Kolejka miejska Metromover jest bezpłatna. Jednocześnie karta EASY Card obowiązuje w pociągach MiTren (Brightline) oraz spłata elektroniczna SunPass (pas na drogi płatne).
  
  

Kupno używanego samochodu

Kupując używany samochód warto zachować ostrożność i sprawdzić wszelkie dostępne informacje o pojeździe. Przede wszystkim zbadaj historię auta przez raport historii pojazdu (np. Carfax lub NMVTIS) – dokument taki ujawnia informacje o wypadkach, poważnych naprawach czy historii zalania . Sprawdź numer VIN auta (na szybie lub dokumentach) i upewnij się, że wszystkie dokumenty się zgadzają. Zadbaj o oględziny techniczne (najlepiej w serwisie) – zwróć uwagę na stan silnika, karoserii, czy praca skrzyni biegów.

W formalnościach konieczny jest tytuł własności (title) – dowód przeniesienia własności pojazdu, który sprzedawca musi podpisać na linii przeznaczonej dla sprzedającego . Dodatkowo przyda się umowa kupna-sprzedaży (Bill of Sale) z wyszczególnioną ceną i danymi stron (często wymagana, jeśli sprzedawca nie jest właścicielem wpisanym w title) . Obowiązkowo zanotuj przebieg (mile) – jeśli nie ma miejsca na tytule, wypełnij specjalny formularz (w Kalifornii REG 262) . W niektórych stanach (np. Kalifornia) potrzebne jest także ważne zaświadczenie o pomiarze zanieczyszczeń (smog check) . Po zakupie masz zwykle ograniczony czas (np. 10 dni w Kalifornii) na przerejestrowanie auta na siebie w lokalnym DMV . Pamiętaj o opłatach (podatek i rejestracja).

Ubezpieczenie samochodu

W USA każdy właściciel samochodu musi mieć przynajmniej OC (Liability), które chroni przed kosztami szkód wyrządzonych innym osobom (obrażenia ciała i szkody majątkowe). Dodatkowo można dokupić Collision (pokrywa naprawy własnego auta po kolizji, niezależnie od winy) i Comprehensive (pokrywa szkody niepowypadkowe, np. kradzież, gradobicie, ogień) . Warto też rozważyć Uninsured/Underinsured Motorist (jeśli inni uczestnicy nie mają lub mają niewystarczające ubezpieczenie), a w niektórych stanach wymagane jest PIP (Personal Injury Protection) lub MedPay pokrywające leczenie po wypadku.

Na rynku działa wiele towarzystw – tanie oferty znajdziesz m.in. u GEICO, Progressive, State Farm czy Allstate. Według analiz najtańszą dużą firmą jest GEICO (średnio ok. $41 miesięcznie za minimalne OC) . Najlepiej porównywać oferty online – istnieją strony takie jak The Zebra czy NerdWallet, które zestawiają ceny ubezpieczeniowe wielu ubezpieczycieli.

Prawo jazdy stanowe

W każdym stanie obowiązują nieco inne procedury uzyskania prawa jazdy (DL). Ogólnie najpierw zdaje się test pisemny (knowledge test) na tzw. pozwolenie uczniowskie (learner permit), potem – po spełnieniu wymogów wieku i praktyki – egzamin praktyczny (road test).

• New York (NY) – Można aplikować o pozwolenie ucznia (learner permit) już od 16 roku życia . Na egzaminie teoretycznym wymagany jest test ze znajomości przepisów, a potem – po odbyciu praktyki (wraz z dorosłym opiekunem) – jazda kontrolna. Przy aplikacji trzeba okazać dokumenty tożsamości potwierdzające wiek i adres (np. paszport, akt urodzenia, rachunki) . W pierwszej kolejności potrzebujesz dowód tożsamości, urodzenia, numeru Social Security oraz dowód zamieszkania (np. rachunki, umowa najmu) .
  
  

• Illinois (IL) – Aby uzyskać prawo jazdy, trzeba umówić się w biurze Sekretarza Stanu (Illinois SOS) i przynieść dokumenty potwierdzające imię, datę urodzenia, numer Social Security i miejsce zamieszkania w Illinois . Nowi mieszkańcy muszą oddać stary, zagraniczny dokument. Następnie zdaje się test pisemny i praktyczny. Dla młodych kierowców dostępne są kursy teoretyczne, a dopiero po zdobyciu pozwolenia ucznia następuje jazda z instruktorem i w końcu jazda egzaminacyjna.
  
  

• Kalifornia (CA) – W Kalifornii młodsi kandydaci (<18 lat) muszą najpierw ukończyć kurs prawa jazdy i zdać test pisemny (na pozwolenie UCzeńia) . Wnioskując o pozwolenie pokazujemy dokument tożsamości i adres, płacimy opłatę, przechodzimy badanie wzroku, robimy zdjęcie i zdajemy test wiedzy . Dorośli (≥18 lat) pomijają kurs i wymagany jest tylko test pisemny oraz podobny zestaw dokumentów. Po zdobyciu pozwolenia (czyli learner permit) odbywa się praktyczna jazda oraz egzamin na prawo jazdy. Wymagana jest jazda próbna z egzaminatorem, który oceni umiejętności w realnym ruchu drogowym.
  
  

• Floryda (FL) – Minimalny wiek to 16 lat (z pozwoleniem). Wymagane jest ukończenie kursu antynarkotykowego, badanie wzroku, test pisemny oraz test drogowy (driving skills) . Niezbędne są też dokumenty: oryginał paszportu, SSN (lub dokument uzasadniający brak SSN), dwa różne dokumenty potwierdzające adres zamieszkania na Florydzie . Młodzi kierowcy (<18 lat) muszą najpierw co najmniej rok jeździć z pozwoleniem i potwierdzić co najmniej 50 godzin praktyki (w tym 10 nocnych) .
  
  

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że informacje te pomogą Polakom szybko odnaleźć się w amerykańskiej rzeczywistości drogowej i transportowej. Jeśli szukasz usług czy ofert związanych z motoryzacją – zajrzyj na portal PolonAds.com. Znajdziesz tam m.in. ogłoszenia szkół nauki jazdy, firm ubezpieczeniowych czy sprzedaży używanych aut od Polonii i nie tylko. Życzymy powodzenia w podróżach i bezpiecznych kilometrów!

Polecane ogłoszenia

• Szkoły nauki jazdy (kategoria „Szkoły Nauki Jazdy”) – profesjonalni instruktorzy, kursy praktyczne i teoretyczne.
  
  

• Firmy ubezpieczeniowe (kategoria „Ubezpieczenia Samochodowe”) – porównaj oferty różnych towarzystw, wybierz korzystne warunki.
  
  

• Samochody używane na sprzedaż (kategoria „Motoryzacja / Auta używane”) – auta z przeglądem i historią pojazdu, sprawdzone przez społeczność Polonii.
  
  

Wszystkie powyższe działy znajdziesz na stronie PolonAds.com – warto korzystać z ogłoszeń i pomocy społeczności. Powodzenia!